Blog – Hoe je als startup Intellectual Property voor je laat werken

Een blog van Gijs van Hoorn, RVO, Adviseur Intellectueel Eigendom Noord-Nederland. Gijs gaf in het BeStart 3 programma een interessante lezing over het octrooi. 

Als duurzame startup is bijna een van de eerste dingen waar je aan denkt: intellectueel eigendom. Hoe zorg je ervoor dat niet iemand anders er met jouw unieke idee of product vandoor gaat? Het is heel verstandig om je deze vraag te stellen en de noodzakelijke maatregelen te nemen. Maar wist je dat je Intellectual Property ook op andere manieren kunt gebruiken? In dit blog leg ik je uit wat Intellectual Property is en hoe je het beschermt, maar ook hoe het je kan helpen om jouw businessmodel nog scherper te maken.

Intellectual property is jouw eigendom

Jouw idee, jouw product en jouw werkwijze verschillen wettelijk gezien eigenlijk niet zoveel van de materialen die je aanschaft of de machines waarmee je je producten maakt. Het is je bedrijfsmiddel, jouw ‘key resource’ en jouw eigendom! We noemen het intellectueel eigendom of Intellectual Property (IP), vanwege de creatieve kant van de mens. Je kunt een intellectueel eigendom meestal niet ‘vasthouden’, omdat het juist gaat om een unieke werkwijze of een creatief idee. Voorbeelden van intellectueel eigendom zijn:

• een idee dat je uitwerkt, dat concreet wordt en tot expressie wordt gebracht;
• de merknaam van je bedrijf of van je product;
• je handelsnaam;
• een innovatieve werkwijze.

Van je intellectuele eigendom bepaal jíj de voorwaarden waaronder ermee gewerkt mag worden. Soms wordt het automatisch je eigendom, soms moet je dit eerst registreren. Auteursrecht bijvoorbeeld, dat heb je meteen op het moment dat je iets creatiefs ontwikkelt. Denk aan muziek, de layout van een website of een logo. Wel een aandachtspuntje: hoe toon je aan dat jij het was die het heeft gemaakt? Voor bijvoorbeeld een merknaam van je product of je inventieve werkwijze geldt wat anders. Dat moet je registreren. En daarbij geldt, wie het eerst is, krijgt het. Meer informatie over de verschillende IE-rechten vind je op de site van RVO.

Is een octrooi of patent altijd handig?

Dit betekent niet dat je alles klakkeloos moet beschermen met een octrooi of patent (wat hetzelfde is). Nee, je maakt handige keuzes waarmee je bedrijf slim en snel innoveert. Belangrijk is dat het IP jouw businessplan versterkt. Een octrooi op je vernieuwende techniek kost bijvoorbeeld een aardige duit. Kun je de investering hierin terugverdienen door een hogere prijs te vragen? Of gebruik je je technologische voorsprong op de concurrentie, waardoor je je niet hoeft te beschermen en een lagere marktprijs kunt vragen?

Daarnaast wordt van een octrooi de inhoud gepubliceerd. Zo kan iedereen precies zien wat je beschermt en hoe het werkt. De handhaving van je octrooi moet je zelf doen. Er is geen politie of een andere organisatie om jouw recht te doen gelden. Als er sprake is van misbruik of een inbreuk, dan moet je dat zelf signaleren en de nodige stappen ondernemen om het te stoppen. Als het gaat om een ver land, neem China, is dat nog niet zo makkelijk om te doen. En als je het niet handhaaft, heb je niets aan je recht. Wil je hieraan beginnen of kun je het beter geheimhouden?

Bescherming van jouw IP

Door je intellectuele eigendom te registreren, zorg je voor de feitelijke bescherming van jouw IP. Dit kun je doen in de vorm van een octrooi en merk, of je kiest voor het bedrijfsgeheim. In beide gevallen is het zaak om actief maatregelen te nemen. Alleen je mond houden is voor een bedrijfsgeheim niet voldoende. In het geval van een octrooi heb je vaak te maken met een flinke investering, die je alleen wilt doen als je het ook verwacht terug te verdienen. Dat kan op een paar manieren, waaronder de volgende:

• Je houdt een monopoliepositie op de markt, waardoor je een hogere marge weet te realiseren.
• Je kunt anderen stimuleren om voor jou deelmarkten te bereiken via een licentie.
•  Samenwerken met anderen – open innovatie – je brengt je IP in. Dan is heel duidelijk wat jouw waarde is.
• Het is een onderpand dat handig kan zijn voor het verkrijgen van financiering van een bank of een venture capitalist.

Intellectueel eigendom is dus in de eerste plaats een bescherming voor jou als startup, om ervoor te zorgen dat anderen er niet met jouw unieke bedrijfsaspecten vandoor gaan. Maar je kunt er als startup ook handig gebruik van maken!

Waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden?

Ben je bijvoorbeeld bezig met een technische innovatie? Dan wil je vast graag weten of je wel echt de eerste bent. Er is in de wereld al ontzettend veel bedacht en vastgelegd. Dat kun je achterhalen via Google, vakbladen of experts. Maar er zijn ook octrooidatabanken met op dit moment meer dan 100 miljoen publicaties. Hierin zijn werkwijzen beschreven, die je niet via andere bronnen kunt vinden en ze zijn ook nog eens gratis beschikbaar.

Het is slim om deze bron ook te gebruiken, want wie weet of er in Taiwan of Zuid-Afrika een bedrijf is dat precies jouw oplossing al heeft bedacht? Of (worst case) een betere versie. Misschien is het zelfs al op de markt gebracht. Of ze hebben het geprobeerd, maar het is jammerlijk mislukt. Van al deze informatie kun je ontzettend veel leren:

• Je voorkomt dat je iets uitvindt dat al ontwikkeld is.
• Je voorkomt dat je inbreuk maakt op IP-rechten van anderen.
• Je kunt je idee verrijken met bestaande ideeën.
• Je kunt de informatie gebruiken voor je businessplan en je markt.

Met octrooi-informatie kun je tijdig je businessplan en je innovatieproces bijsturen en je ontwikkelkosten zo effectief mogelijk inzetten. Dus: gebruik het!

Advies nodig over de bescherming van jouw intellectuele eigendom?

Ik help je graag! Neem contact met me op via onderstaande gegevens.

Gijs van Hoorn
gijs.vanhoorn@rvo.nl
06-31772456

Adviseur Intellectueel Eigendom Noord-Nederland
Octrooicentrum Nederland
RVO – Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Octrooicentrum Nederland
Octrooicentrum Nederland geeft voorlichting over IP: de vormen, de voor- en nadelen ervan, hoe je slim kunt zoeken in databanken, handig samenwerken en hoe je IP strategisch kunt gebruiken. Dit kan in een gesprek, je kunt workshops bijwonen en we geven hulp bij het zoeken in octrooidatabanken. Dit alles is gratis en onder geheimhouding.