Geld zoeken om de hoofdreden van falen te financieren: negen van de tien startups doet het

Ooit gehoord van het vlindereffect? Wanneer een vlinder met zijn vleugels fladdert, kan hij uiteindelijk ergens anders een orkaan veroorzaken. Meteoroloog Edward Lorenz gebruikte deze metafoor om aan te geven hoe een kleine actie een grooteffect kan hebben. Maar voordat een vlinder met zijn vleugels kan bewegen, moet hij eerst nog een aantal stappen zetten. Van eitje naar rups, van rups naar popen van pop naar volgroeid insect. Duidelijke, afgebakende en voor het oogwaarneembare stappen. Hierdoor wijst niemand een rups aan door deze te definiëren als een vlinder. Met start- en scale-ups gaat dit net even anders. Hier is niet met het blote oog te zien of een bedrijf de stap naar scale-up heeft gezet, terwijl ze zelf vaak te snel denken dat de startupfase al afgerond is. Dat is in veel gevallen funest voor je bedrijf en een van de redenen waarom in Nederland maar tussen de 2 en 4 procent van de startups daadwerkelijk de stap naar scale-up zet.

Investeren in je eigen teloorgang

Gijs van de Molengraft deed met Gritd onderzoek onder meer dan duizend Nederlandse startups. “We keken hoe startups groeien en wat de impact van een acceleratieprogramma of financiering is op hun groei. Hierbij viel op dat 95% prematuur groeit. Dat betekent dat ze zich gedragen alsof ze verder zijn dan ze daadwerkelijk zijn. Hierdoor gaat de operatie qua tijd en geld naar activiteiten die pas in een latere levensfase passen. Oftewel; naar die er niet toe doen, maar wel afleiden. Daardoor ligt de focus op de verkeerde plek en dat zorgt voor een hele hoge burnrate.”

“Is dit dan sectorafhankelijk? Nee, overal is dit het geval. En als je inzoomt op de ‘vroege fase-startups’, zij hebben het hoogste prematuurgehalte, dan zie je dat 92% van deze bedrijven al in de eerste levensfase geld zoekt om dit premature gedrag te financieren. Bizar, dat negen van de tien beginnende startups geld zoekt om in de hoofdreden van falen te financieren. We benchmarken dit ook met Amerika. Daar zien we dat onder de vierendertigduizendstartups die onderzocht zijn, er maar 70% prematuur groeiden.”

Negatief effect van scale-up ondersteuning

“Het principe werkt overigens ook door in de acceleratieprogramma’s voor startups om groei te versnellen. We hebben er in Nederland zo’n 119. We weten dat ze zic hallemaal richten op bepaalde leeftijdsfases; dus bijvoorbeeld beginnende startup of al scale-up. We onderzochten of de bedrijven die meedoen aan een acceleratieprogramma voor scale-ups, ook daadwerkelijk scale-ups waren. Dat blijkt in veel gevallen niet het geval. Sterker nog; het zijn juist vaak vroege fase startups. We keken ook naar het effect van deze programma’s. En hierbij zie je dat ze inderdaad een positief effect hebben op de scale-ups die deelnemen, maar een negatief effect op de startups. Dat is super interessant, maar roept ook de vraag op: waarom doen we dit en wat kunnen we eraan doen?” Om dit te voorkomen, werken we in BeStart met deze ontwikkelde methodiek (red.)

Marktacceptatie en -adoptie boven geld en mensen

Maar hoe komt het dat veel bedrijven zich verder wanen dan ze zijn? Gijs: “Wat ons opvalt, is dat als je naar scale-uplijstjes kijkt, dat er veel bedrijven opstaan die helemaal nog geen, of maar weinig omzet draaien. Ze noemen zichzelf scale-up op basis van opgehaald kapitaal of aantal mensen, maar heel eerlijk; daar snap ik niks van. Want wat heeft het nou met elkaar te maken. Meer geld is meer mensen, maar het zegt niks over de marktacceptatie en -adoptie van een startup. Waar het om draait is het aantal klanten en de omzetgroei. En dat betekent niet dat financiering niet belangrijk is, maar als een bedrijf veel geld ophaalt is het niet direct een scale-up, eerder een startup die veel geldnodig heeft om te ontwikkelen. Onze definitie van een scale-up start daarom bij het kijken naar ambitie van de startup; hoeveel potentiële klanten hebben ze en hoe groot is hun markt. Vervolgens kun je meten hoe ver ze zijn met het bereiken van hun doel. Als je dan aantoonbaar 2,5% van deze klanten in je portefeuille hebt, een product market fit hebt en een herhaalbaar en schaalbaar verkoopproces hanteert, dan heb je de stap naar scale-up gezet.”

‍